Đề bài: Trong lời tựa vở kịch Vũ Như Tô trong tác phẩm “Vĩnh biệt Chích Quái”, Nguyễn Huy Tưởng có câu: “Than ôi! Như Tô đúng hay những kẻ giết Như Tô, tôi không biết. Cầm bút, không cầm bút à? Qua bệnh giống Đan Thiềm”. Vui lòng giải thích?
Lời nói đầu đã thể hiện toàn bộ nội dung cũng như những mâu thuẫn, trăn trở của chính tác giả – Mâu thuẫn giữa thị dân và nghệ sĩ ở Vũ Như Tô chưa được giải quyết dứt điểm. Tác giả ý thức được sự mâu thuẫn giữa lợi ích cấp thiết của nhân dân với mong muốn có một tác phẩm nghệ thuật lớn cho dân tộc. Tác giả băn khoăn: không thể hi sinh lợi ích cấp bách của nhân dân mà vẫn mong có một công trình nghệ thuật như Cửu Trùng Đài.
Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật trong sáng, cao siêu về cuộc sống vĩnh hằng với lợi ích thiết thân của nhân dân bao năm qua vẫn chưa được tác giả giải quyết dứt điểm. Điều đó được thể hiện ở cuối vở kịch. Quần chúng nổi dậy giết Vũ Như Tô, phá Cửu Trùng Đài. Bản thân Vũ Như Tô bị giết vẫn chưa nhận ra lỗi lầm của mình. Vũ Như Tô không đứng về phía Lê Tương Dực nhưng vẫn muốn hoàn thành tác phẩm nghệ thuật. Bản thân tác giả cũng băn khoăn với cái kết này.
Việc nhân dân giết Vũ Như Tô có lý: nếu Vũ Như Tô không xây Cửu Trùng Đài thì Lê Tương Dực đã không xây Cửu Trùng Đài gây thiệt hại cho nhân dân. Nhưng quần chúng nhân dân trong tâm trạng nóng nảy, phẫn nộ có lẽ chưa hiểu hết Vũ Như Tô. Quần chúng thời đó thậm chí không nghĩ đến công sức của chính mình trong những tác phẩm nghệ thuật có thể để lại cho thế hệ mai sau. Khởi nghĩa giết Lê Tương Dực, hoãn xây Cửu Trùng Đài là đúng, nhưng giết Vũ Như Tô nhiều quá mà phá Cửu Trùng Đài là không nên. Trong hoàn cảnh xã hội lúc bấy giờ, việc mong muối giữ một Cửu Trùng Đài là không đúng. Nghệ thuật không thể đứng cao hơn cuộc sống, cao hơn sự sinh tồn của nhân dân. Nguyện vọng và động cơ của Vũ Như Tô là chính đáng, nhưng xây Cửu Trùng Đài là không nên vì lúc bấy giờ là thêm gánh nặng cho nhân dân.
Đan Thiềm, Vũ Như Tô say mê nghệ thuật đến mức quên cả thực tại. Nhưng tâm huyết ấy phải luôn có sự tỉnh táo của người công dân quan tâm đến lợi ích của nhân dân, phải có cách ứng xử đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh thực tế. Nói cầm bút cũng chỉ là bệnh giống Đan Thiềm, một phần tác giả chưa dứt khoát với khái niệm nghệ thuật thuần túy, ít nhất là trong tác phẩm này.
Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:
Vinh-biet-cuu-trung-dai.jsp
Các bộ đề lớp 11 khác