Nhằm giúp các em hệ thống kiến thức, dễ dàng tiếp thu và vận dụng vào làm bài, trường THPT Lê Hồng Phong gửi đến tài liệu Sơ đồ tư duy Sang Thu của Hữu Thỉnh với hệ thống luận điểm chi tiết và sơ đồ tư duy. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học tập hiệu quả, đạt kết quả cao.
********
Mind Map Sang Thu – Hữu Thỉnh
Sơ đồ tư duy tìm hiểu bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh
Luận điểm 1: Những cảm nhận đầu tiên của nhà thơ về mùa thu của đất trời.
Đề 2: Cảm nhận sự thay đổi tinh tế của đất trời vào thu
Luận điểm 3: tìm hiểu tâm tư, suy nghĩ của tác giả
Mùa thu có nắng, một thứ nắng dịu dàng và trong lành, một chút se lạnh của những cơn gió mùa đầu mùa. Thiên nhiên mùa thu cũng trở nên tĩnh lặng và trầm tư hơn. Tiếng sấm không còn làm người ta giật mình mà lặng đi trong những hàng cây cổ thụ. Tác giả đã đúc kết những chiêm nghiệm, trải nghiệm của một đời người qua sự liên tưởng đến “cây cổ thụ”. Tiếng sấm và hàng cây trong hai câu thơ cuối dường như là hiện thân của những con người từng trải, đã đi qua cái tuổi xanh đầy sôi nổi và ưu tư. Ở giai đoạn người ta “già” hơn, mọi thứ cần chắc chắn và trang nghiêm hơn, trầm lắng hơn. Tác giả đã mượn hình ảnh “cây cổ thụ” để miêu tả cuộc sống của con người trong buổi chiều tà như thu; Có lẽ mùa thu là mùa của những người không còn trẻ nữa. Nhịp điệu của mùa thu, sự chuyển động của mùa thu thật nhẹ nhàng và uyển chuyển. Có lẽ khi con người ta bước qua cái tuổi bàng hoàng, sẽ đến lúc cần tự động nhìn lại và cảm nhận một cách nhẹ nhàng. Khổ thơ cuối với giọng điệu trầm lắng khiến người đọc thấy được rất nhiều điều đáng suy ngẫm trong cuộc đời này.
Xem chi tiết dàn ý tìm hiểu bài thơ Sang thu và các bài văn mẫu tìm hiểu bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh
Sơ đồ tư duy học khổ thơ đầu bài Sang thu của Hữu Thỉnh
Luận điểm 1: Thiên nhiên được cảm nhận từ những gì không nhìn thấy được.
Luận điểm 2: Cảm nhận đầu tiên của nhà thơ về cảnh thu.
Tín hiệu đầu tiên của mùa thu là hương ổi thoang thoảng, một hương thơm dân dã, mộc mạc. Hương vị ổi không áp đảo. Đó là một mùi hương ngọt ngào, nhẹ nhàng. Cảm nhận hương thơm đặc trưng của mùa thu ấy, nhà thơ cũng đã khéo léo thể hiện không khí mùa thu trong lành. Nếu mùa xuân ẩm ướt, mùa hè nóng bức, mùa đông khô ráo, mùa thu mát mẻ. Tuy còn chút hơi ẩm của sương tương đối nhưng không khí thu vào có độ trong trẻo khiến ta có thể cảm nhận được hương thơm dịu nhẹ lan tỏa trong không gian.
“Phở” vốn là một động tác mạnh gợi cái gì đó đột ngột. Tuy nhiên, câu thơ: “Bỗng thấy hương ổi thơm. Ném vào gió se” rất nhẹ vì chuyển động đó lại vào không gian trong gió se – vô hình, không thấy được. Bài thơ ngắn nhưng có cả gió lẫn hương. Hương là ổi, gió là gió se. Đó là những nét riêng của mùa thu vùng đồi núi trung du phía Bắc. Để gợi cho cùng, quê Hữu Thỉnh phải mặn lắm.
Xem chi tiết: tìm hiểu khổ thơ đầu bài Sang thu
Sơ đồ tư duy tìm hiểu khổ thơ cuối bài Sang thu của Hữu Thỉnh
Luận điểm 1: Cảm xúc thực của tác giả trước thời khắc chuyển giao giữa hai mùa.
Luận đề 2: Suy ngẫm, triết lí nhân sinh về mùa thu của đời người.
Nắng, mưa, sấm sét, những hiện tượng thiên nhiên trong thời khắc giao mùa: hạ – thu được Hữu Thỉnh cảm nhận một cách tinh tế. các từ láy: “còn”, “đã”, “bớt bỗng” diễn tả rất đúng thời lượng, sự tồn tại của sự vật, thiên nhiên như nắng thu, mưa thu, tiếng sấm đầu thu. . Mùa hè vẫn đang kéo dài. Nắng mưa, sấm chớp mùa hạ như mùa thu còn vương vấn, lưu luyến giữa cỏ cây, đất trời. Nhìn cảnh sắc mùa thu lúc giao mùa, từ khung cảnh ấy, nhà thơ suy ngẫm về thế sự. “Giông tố” và “cây cổ thụ” là những ẩn dụ tạo nên ý nghĩa của bài hát Sang thu. Nắng, mưa, sấm sét là những biến động tự nhiên, đồng thời cũng tượng trưng cho những thay đổi, biến đổi, thử thách trong cuộc sống. Hình ảnh “cây cổ thụ” là hình ảnh ẩn dụ chỉ một lớp người từng trải và được trui rèn trong bao gian khổ, khó khăn.
Xem chi tiết: tìm hiểu khổ thơ cuối bài Sang thu của Hữu Thỉnh
Sơ đồ tư duy để cảm nhận bức tranh thiên nhiên chuyển mùa trong bài thơ Sang Thu
Luận điểm 1: dấu hiệu chuyển mùa từ mơ hồ sang rõ ràng
Luận điểm 2: Bức tranh thiên nhiên quê hương khi thu sang được cảm nhận bằng nhiều giác quan
Luận điểm 3: Tâm trạng của nhà thơ trước sự biến đổi của thiên nhiên
Bức tranh thiên nhiên chuyển mùa dường như đậm màu hơn bởi cảnh vật ngày càng thay đổi: những dòng sông không còn ào ạt mà trôi chầm chậm, “dễ dãi” khi để dành nước cho mùa thu. Họ đã thả hồn mình trong những mùa thay đổi này chưa? Trái ngược với sự “lặng lẽ” đó là vẻ mặt có vẻ khẩn trương của đàn chim trời. Họ vội vàng làm gì? Làm tổ, tích trữ thức ăn cho mùa đông lạnh giá hay chuẩn bị cho chuyến đi trốn giá rét đến một chân trời xa xôi? Hai câu thơ đã vẽ nên những đường đối lập: mùa thu không phải lúc nào cũng “yên tĩnh” bởi mọi thứ xung quanh ta đều thay đổi lạ lùng theo cách riêng của nó. Thiên nhiên chứa đầy những bí mật, cũng giống như cuộc sống của chúng ta – một xã hội có nhiều tầng lớp: có người giàu, có người nghèo, người vui vẻ tận hưởng cuộc sống này, người bận rộn mưu sinh. Nó đầy sự thay đổi! Nhưng hiện ra trong muôn vàn điểm sáng, có lẽ lấp lánh nhất là đám mây còn vương chút nắng hè…
Xem thêm các dạng bài liên quan: Cảm nhận về thiên nhiên qua hai bài thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ và Sang thu
Nhà thơ Hữu Thỉnh và bài thơ Sang Thu
I. Tác giả Hữu Thỉnh
– Hữu Thỉnh (SN 1942) tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh, bút danh Vũ Hữu
– Quê quán: Quê ở Tam Dương – Vĩnh Phúc
– Sự nghiệp sáng tạo:
+ Năm 1963 nhập ngũ, làm cán bộ tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu làm thơ.
+ Ông tham gia Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III. IV, VŨ
+ Năm 2000, ông là Tổng thư ký Hội Nhà văn Việt Nam
+ Tác phẩm tiêu biểu: “Thương lượng với thời gian”, “Ngày mai”, “Tiếng vọng trận”…
– Phong cách sáng tác: Ông viết nhiều, viết hay về con người và cuộc sống ở nông thôn. Thơ anh giản dị mà vô cùng tinh tế, sâu sắc
II. Bài thơ mùa thu
A. Hiểu biết chung
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Bài thơ ra đời gần cuối năm 1977 khi đất nước mới hòa bình thống nhất, in trong tập “Từ chiến hào đến thành phố”
2. Bố cục
– Câu 1: Cảm nghĩ về thiên nhiên lúc chuyển mùa, tín hiệu nhận được
– Câu 2: Cảm nghĩ về cảnh đất trời vào thu
– khổ 3: Sự chuyển mình thầm lặng của tạo vật và suy ngẫm về kiếp người lúc chớm thu
3. giá trị nội dung
– Bài thơ Sang thu là những cảm nhận thực sự tinh tế và sự quan sát tỉ mỉ của tác giả về sự chuyển mình của đất trời từ cuối hè sang thu. Từ đó bộc lộ tình yêu thiên nhiên tha thiết của một tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc
4. giá trị nghệ thuật
– Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, sử dụng nhiều hình ảnh sinh động, hấp dẫn, cảnh được tả tự nhiên, chân thực, giọng thơ trong sáng, giản dị, gợi nhiều cảm xúc.
B. Tìm hiểu chi tiết
1. Câu 1: Cảm nghĩ về thiên nhiên lúc chuyển mùa, tín hiệu nhận được
+ Thiên nhiên cảm nhận từ vô hình – “hương ổi”: mùi hương bình dị của làng quê Bắc Bộ mà ai cũng từng cảm nhận mỗi sớm thu.
+ “Gió se”: gió thổi làm da tương đối lạnh và khô
+ “gia phả”: gợi sự so sánh, hài hòa, hương thu quyện trong gió sẽ tỏa đều khắp các ngõ xóm.
+ Nhân hoá “lược”: diễn tả làn sương nhẹ bắt đầu xuất hiện, có lẽ làn sương cũng như cố chậm lại dường như đang chờ đợi ai đó.
⇒ Những biến đổi của không gian được tác giả cảm nhận bằng nhiều giác quan tinh tế: khứu giác (hương ổi), xúc giác (gió se), thị giác (sương giăng mắc) và bằng tâm hồn (hình như mùa thu đã về?)
⇒ Quanh năm người người bận rộn, mùa thu đã đến, con ngõ mà sương chưa muốn đi qua có lẽ là ngõ của thế giới mùa thu.
2. Câu 2: Cảnh đất trời vào thu
– Không gian đất trời nhập vào và tiếp nhận bằng những tín hiệu, hình ảnh: “dòng sông lững lờ”, “chim vội”: Dòng sông khô cạn đã trôi chậm hơn, đàn chim đã bắt đầu bay đi tránh rét .
– “sông êm đềm”, “chim vội vã”, “mây có nửa mình”: Nhân hóa => từ những tín hiệu vô hình nay hữu hình, không gian đất trời mở ra nhiều cung bậc khác nhau
– Hình tượng nhân hóa “mây có nửa mình”: mây xanh mỏng bồng bềnh như dải lụa, nửa nghiêng về hạ, nửa ngả về thu.
⇒ Người ta vừa muốn níu kéo cái rực rỡ của mùa hè, vừa muốn vội vàng làm một điều gì đó dang dở khi mùa thu còn chưa lặn buổi chiều.
3. Khổ thơ 3: Sự chuyển mình thầm lặng của tạo vật và suy ngẫm về kiếp người trong buổi chớm thu
+ Dần sang thu, nắng vẫn còn nhưng đã nhạt dần, mưa đã bớt, sấm đã thưa dần, “những hàng cây cổ thụ” – nhân hóa chỉ những hàng cây cổ thụ, lâu năm.
⇒ Báo hiệu mùa hè vẫn còn nhưng đã nhạt nhòa
+ Lớp ẩn dụ tạo cho bài thơ nét độc đáo: Giông tố là sự thay đổi thất thường, cây cổ thụ chỉ người từng trải mới vững vàng hơn.
Xem thêm tham khảo bài Sang Thu:
- Câu Hỏi Đọc Hiểu của Hữu Thỉnh
- Câu Hỏi Đọc Hiểu của Hữu Thỉnh
- Soạn bài Sang thu
********
Trên đây là sơ đồ tư duy Sang mùa thu của Hữu Thỉnh do trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong biên soạn. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em học tập và ôn tập môn Văn tốt hơn. Đừng quên tham khảo thêm nhiều bài văn mẫu lớp 9 được cập nhật đầy đủ tại trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong. Chúc may mắn với các nghiên cứu của bạn.
Tham khảo ngay sơ đồ tư duy Sang Thu của Hữu Thỉnh, hệ thống kiến thức bài thơ Sang Thu ngắn gọn, dễ hiểu giúp học sinh lớp 9 học tập và ôn tập tốt môn Văn.
Bản quyền bài viết thuộc về THPT Sóc Trăng.Edu.Vn. Mọi sao chép đều là gian lận!
Nguồn chia sẻ: thptsoctrang.edu.vn