Nội dung
- 1 Trả lời SGK
- 1.1 Câu 1: Đọc nhiều lần bài thơ và tìm mạch cảm xúc trong bài thơ (gợi ý: tình cảm về thiên nhiên, đất nước dẫn đến những suy nghĩ, ước nguyện của tác giả). Từ đó thấy được mạch cảm xúc, hãy nêu bố cục của bài thơ.
- 1.2 Câu 2: Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước đã được miêu tả như thế nào qua những hình ảnh, màu sắc, âm thanh ở hai khổ thơ đầu?
- 1.3 Câu 3: tìm hiểu bài thơ “Ta làm cho con chim hót…dù tóc ta đã điểm hoa râm” (chú ý những hình ảnh tượng trưng, từ ngữ và cách diễn đạt rất giàu sức gợi thể hiện một ước nguyện chân thành của tác giả). Bài thơ này nhắc nhở tôi về ý nghĩa cuộc sống của mỗi người.
- 1.4 Câu 4: Bài thơ có âm điệu trong sáng, thiết tha, gợi cảm, gần gũi với ca dao. Các yếu tố như thể thơ, ngắt nhịp, gieo vần, điệp ngữ… được sử dụng như thế nào để tạo nên nhạc điệu đó?
- 1,5 Câu 5: Em hiểu nhan đề Mùa xuân nho nhỏ như thế nào? Nêu chủ đề của bài thơ.
Trả lời SGK
Câu 1: Đọc nhiều lần bài thơ và tìm ra mạch cảm xúc trong bài thơ (gợi ý: tình cảm về thiên nhiên, đất nước dẫn đến những suy nghĩ, ước nguyện của tác giả). Từ đó thấy được mạch cảm xúc, hãy nêu bố cục của bài thơ.
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được phát triển theo mạch cảm xúc như sau:
Từ mùa xuân của thiên nhiên, đất trời, mạch cảm xúc và tư tưởng của tác giả dẫn đến mùa xuân của dân tộc, của cách mạng và cuối cùng là mùa xuân nho nhỏ của mỗi người trong mùa xuân lớn của đất nước. Nói cách khác, cảm nhận trước mùa xuân của thiên nhiên dân tộc trong gian lao và đấu tranh, nghĩ đến đất nước gian lao mà vẫn tiến lên, nhà thơ đã nuôi ước nguyện làm một mùa Xuân nho nhỏ dâng tặng nhân loại. suốt đời góp phần làm nên mùa xuân lớn của dân tộc.
* Cách trình bày.
Bài thơ có thể chia làm bốn phần:
– Phần 1: (Khổ đầu): cảm xúc trước mùa xuân của đất trời.
– Phần 2: (Câu 2,3): Hình ảnh mùa xuân qua người cầm súng và người ra đồng.
– Đoạn 3: (Câu 4,5): Tâm nguyện chân thành của tác giả được dâng hiến.
– Phần cuối: (Khổ cuối): Ca ngợi quê hương, đất nước và âm nhạc dân ca xứ Huế.
Câu 2: Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước được miêu tả như thế nào qua những hình ảnh, màu sắc, âm thanh ở hai khổ thơ đầu?
– Mùa xuân ở khổ thơ đầu là mùa xuân của thiên nhiên, đất trời với sông xanh, hoa tím, tiếng chim chiền chiện hót vang cả một góc trời. Chỉ bằng vài nét phác, tác giả đã vẽ ra cả một không gian cao rộng có sông, có đất, có trời bao la, có màu sắc tươi tắn (sông xanh, hoa tím), có âm thanh vang vọng. chiền chiện) của mùa xuân.
– Cảm xúc của tác giả trước cảnh mùa xuân được thể hiện qua hai câu thơ:
Từng giọt lấp lánh
Tôi đưa tay hứng.
Có nhiều cách hiểu hai câu thơ này, tuy nhiên “từng giọt” có thể hiểu là “giọt xuân”, là sự chuyển hóa của cảm giác, từ màu sắc, âm thanh, hình ảnh… sang hình khối, đường nét, một hình tượng vô hình. yếu tố (âm thanh, màu sắc,…) thành yếu tố hữu hình, có thể cảm nhận được bằng nhiều giác quan. Dù thế nào thì hai câu thơ cũng thể hiện niềm ngây ngất của nhà thơ trước cảnh sắc mùa xuân.
– Khổ thơ thứ hai thể hiện tình yêu mùa xuân đất nước:
+ Mùa xuân dân tộc được cụ thể hóa bằng hình ảnh người cầm súng, người ra đồng
+ Nỗi suy tư, chiêm nghiệm của tác giả khi nhìn thấy “lộc” từ mùa xuân dân tộc
+ Các từ “tấn trái”, “lộn xộn” thể hiện nhịp điệu phát triển, thời đại mới của đất nước
+ So sánh đất nước với ngôi sao: sự bền vững của dân tộc
⇒ Hình ảnh thiên nhiên và mùa xuân đất nước được so sánh với nhau qua lăng kính yêu đời và khát vọng sống của tác giả.
Câu 3: tìm hiểu bài thơ “Tôi làm cho con chim hót… Dù tóc em đã điểm hoa râm” (chú ý những hình ảnh tượng trưng, những từ ngữ và cách diễn đạt rất gợi, thể hiện một ước nguyện chân thành của tác giả). Bài thơ này nhắc nhở tôi về ý nghĩa cuộc sống của mỗi người.
– Từ cảm xúc về mùa xuân của thiên nhiên, đất trời, nhà thơ chuyển sang bày tỏ những suy nghĩ, cảm nghĩ về mùa xuân đất nước. Đó là khát vọng được hòa nhập vào đời, được cống hiến phần tốt đẹp của mình cho thế giới chung, cho dân tộc.
Tư tưởng ấy được thể hiện chân thành bằng những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp đẽ. Nhà thơ đã dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình: muốn “là con chim biết hót”, muốn được “là nhành hoa”… Khát vọng được sống có ích, cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên. con chim đem tiếng hót, như bông hoa tỏa hương mang vẻ đẹp cho thế gian.
Bài thơ cho ta những suy nghĩ sâu sắc về ý nghĩa cuộc đời của mỗi người. Cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi con người biết sống, biết quan tâm đến thế giới chung và biết đóng góp những điều tốt đẹp của mình cho thế giới chung, cho dân tộc.
Câu 4: Bài thơ có âm điệu trong sáng, tha thiết, gợi cảm, gần gũi với ca dao. Các yếu tố như thể thơ, ngắt nhịp, gieo vần, điệp ngữ… được sử dụng như thế nào để tạo nên nhạc điệu đó?
Bài thơ có nhịp điệu trong sáng, tha thiết, gợi cảm, gần gũi với ca dao. Đặc điểm này là do nhà thơ đã sử dụng hiệu quả các yếu tố thơ, ngắt nhịp, gieo vần, điệp ngữ:
– Thể thơ năm chữ gắn liền với ca dao, đặc biệt là dân ca miền Trung với âm hưởng nhẹ nhàng, tha thiết. Cách gieo vần liền mạch giữa các khổ thơ cũng góp phần tạo nên mạch cảm xúc liên tục.
– kết hợp những hình ảnh thiên nhiên giản dị (hoa tím, tiếng chim hót, những vì sao…) với những hình ảnh giàu ý nghĩa tượng trưng, khái quát (đất nước như sao…).
– Bốn câu thơ xoay quanh hình ảnh mùa xuân, từ mùa xuân của đất trời đến mùa xuân quê hương. Cấu trúc tương đồng làm cho ý thơ luôn tập trung, cảm xúc trong bài thơ không bị dàn trải.
– Giọng điệu của bài thơ thể hiện chính xác tâm trạng của tác giả, biến đổi phù hợp với nội dung từng đoạn: vui tươi, say sưa ở đoạn đầu, trầm lắng, thiết tha khi bộc lộ tâm tư, sôi nổi, tha thiết ở đoạn kết.
Câu 5: Em hiểu nhan đề Mùa xuân nho nhỏ như thế nào? Nêu chủ đề của bài thơ.
– Nhan đề Mùa xuân nho nhỏ là một sáng tạo độc đáo của Thanh Hải. Nhiều nhà thơ đã viết về mùa xuân với những sắc thái khác nhau: xuân chín (Hàn Mặc Tử), xuân xanh (Nguyễn Bính), xuân y, xuân tâm (Tố Hữu)… Ở bài thơ này, ý muốn của tác giả muốn làm nên một mùa xuân nhưng chỉ là một mùa xuân nho nhỏ, góp công sức nhỏ bé của mình làm đẹp thêm mùa xuân đất nước.
– Chủ đề bài thơ: Thể hiện vẻ đẹp của đất trời khi vào xuân. Mong ước chân thành của tác giả: hãy ví mình như một mùa xuân nhỏ để hiến dâng cho mùa xuân lớn của thế giới.
Bản quyền bài viết thuộc về trường THPT TP Sóc Trăng. Mọi sao chép đều là gian lận!
Nguồn chia sẻ: Trường Cmm.edu.vn (thptsoctrang.edu.vn)